Christelijke goede doelen hebben een stabiele groep van donateurs.
Interview Missienederland en Prisma
Links: Henk Jochemsen van Prisma
Rechts: Adri Veldwijk van MissieNederland
Christelijke goede doelen hebben een grote en stabiele groep van donateurs.
Maar ook de religieus geinspireerde burger voelt zich steeds meer aangetrokken tot afzonderlijke projecten of tot goede doelen die een emotioneel beroep op hem doen. De vanzelfsprekendheid valt weg, zelfs bij orthodoxe christenen.
De goede doelen die een onderdak vinden bij netwerkorganisaties als MissieNederland en de vereniging Prisma zijn echter ook aantrekkelijk voor donateurs die niet uit de traditionele doelgroep komen.
Tekst: Jeroen Kuypers/Fotografie: Ruud Voest
Wie leeft volgens het evangelie leeft niet uitsluitend voor zichzelf. Zorgen voor je naaste, in de eigen omgeving maar ook op verre continenten, is een morele plicht. Bij de christelijke gemeenten ligt deze zorg al twee eeuwen verankerd in de zending en het diaconaat. “Er zijn tijden geweest dat het bekeren belangrijker was dan het lenigen van nood of opbouwwerk,” zegt Adri Veldwijk, directeur van MissieNederland, “maar sinds de jaren tachtig bestaat er een brede consensus dat het een niet zonder het ander kan. En toch legt elk goed doel zijn eigen klemtoon. Wij vormen een netwerk waarbij vele stichtingen zijn aangesloten, groen en rijp door elkaar. Sommige kunnen bogen op een enorme ervaring, andere nog niet, maar dankzij ons netwerk leren alle organisaties van elkaar. “ Henk Jochemsen, directeur van Prisma, voegt daar aan toe dat mede door de wervingskosten van veel christelijke goede doelen relatief laag zijn.
“Wettelijk mag je tot 25% van de giften daarvoor aanwenden. Bij veel van onze goede doelen ligt dat percentage tussen de 5 en de 10%.”
De shoppende donateur
Maar, Jochemsen geeft ook toe dat de organisaties meer inspanningen moeten doen voor hetzelfde geld. “Wij voelen de ‘concurrentie’ van goede doelen als de Hartstichting, het KWF, de Alzheimerstichting enzovoorts. Dat is logisch. Als je zelf of in je omgeving te maken hebt gehad met zo’n aandoening spreekt dat je emotioneel meer aan. Daarnaast worden ook orthodoxe christenen een beetje post-modern: ze zoeken doelen die betrokkenheid oproepen. Dus gaan ze shoppen.” Dat laatste wordt ook zichtbaar in de wervingscampagnes, zegt Adri Veldwijk: “De EO stelt advertentieruimte ter beschikking aan niet-christelijke goede doelen en onze organisaties kopen advertenties in bij De Kampioen, het ledenblad van de ANWB. De respons erop is groot.”
“Laten we niet vergeten dat de kerk in veel landen nog het middelpunt van de gemeenschap vormt”
Integrale Missie
Wat maakt christelijke goede doelen aantrekkelijk voor niet-christelijke donateurs? In de eerste plaats hetzelfde wat de traditionele doelgroep aanspreekt: de degelijkheid. Een eeuwenlange ervaring in zendingswerk betekent dat er ook daadwerkelijk wat wordt opgebouwd in Afrika, Oost-Europa en Azië. “Laten we ook niet vergeten dat de kerk in veel landen daar nog het middelpunt van de gemeenschap vormt,” aldus Henk Jochemsen. “Daarom vinden wij het ook belangrijk de religieuze leiders te betrekken bij het beslechten van conflicten en het goed laten functioneren van staten. “ Dat laatste is misschien ook wel het grootste verschil met de zending van vroeger. Er wordt niet gedacht of gewerkt over de hoofden van de mensen heen, maar in samenwerking met de hulpontvangers daar. “ Alles gaat op basis van gelijkwaardigheid. Dat uitgangspunt heeft zelfs tot een nieuwe term geleid. “Wij spreken in dat verband dan ook graag over de integrale missie,” zegt Adri Veldwijk.
Polarisatie is geen oplossing
De letterlijke kerk kan een middel zijn om de figuurlijke in het midden te houden. Polarisatie is nooit een oplossing. In dat opzicht hebben de Nederlandse organisaties volgens Jochemsen wel eens last van de uitspraken van fundamentalistische Amerikaanse geloofsgenoten. “Radicaal rechts heeft niet dezelfde agenda als wij. Toen president Trump de subsidies aan tal van NGO’s schrapte, omdat die abortus mogelijk maakten, steunden wij minister Ploumen niet in de presentatie van haar reactie daarop: ‘abortusfonds’, dat polariseert. Maar wel in een groot deel van de inhoud van wat ze beoogt. ‘She Decides’ wil Europese landen die weggevallen Amerikaanse subsidie laten vervangen. Dat is goed, want deze NGO’s geven een breed scala aan ondersteuning op het gebied van gezinsplanning, zoals anticonceptie en hulp aan vrouwen die ongewenst zwanger zijn. Abortus is maar een klein onderdeel daarvan.
We werken niet mee aan abortusprogramma’s, maar we zeggen ook: ‘She Decides’ gaat over zoveel meer dan alleen abortus. Polariseer dus niet, en helaas doen zowel de Amerikaanse pro-life fundamentalisten als onze minister dat wel door in de presentatie op abortus te focussen.”
Een ware lappendeken
Ook wat het gedachtengoed betreft, houden netwerkorganisaties als Prisma en MissieNederland de kerk in het midden. Het christelijke landschap in Nederland is een ware lappendeken, het gevolg van ruim vier eeuwen discussiëren en nieuwe geloofsrichtingen vormen, soms over kwesties die een buitenstaander enkel hoofdschuddend als haarkloverijen kan afdoen. Maar die theologische onenigheid staat collegialiteit zelden in de weg. “In het veld zelf werken we uitstekend samen met vertegenwoordigers van bijvoorbeeld katholieke organisaties,” verduidelijkt Henk Jochemsen. “Binnen onze netwerken vind je zo ongeveer alle richtingen die een min of meer orthodoxe uitleg aan het geloof geven, van heel behoudend gereformeerd tot mensen in het ‘midden’ van de PKN, en evangelische christenen. De meer vrijzinnige christenen vind je meer bij bepaalde kleinere kerkgenootschappen en, naast orthodoxe en ‘midden’-groepen, ook bij de PKN.
Uiterst efficiënt
Slechts vijf tot tien procent wervingskosten maken in plaats van de wettelijk toegestane vijfentwintig impliceert een strakke en uiterst efficiënte wervingsorganisatie. Adri Veldwijk heeft in vroegere functies veel meer mensen onder zich gehad dan de laatste jaren bij MissieNederland. Salesmanager bij Microsoft Nederland is wel heel wat anders. “Ik ben altijd met veel plezier en succes in de IT actief geweest, inderdaad, maar dit werk passioneert me nog meer. Dat geldt voor iedereen die zijn dagelijks brood verdient in dienst van christelijke goede doelen. Dat, en onze lange ervaring en bereidheid expertise te delen, heeft er toe geleid dat we met een klein aantal mensen heel veel werk kunnen verrichten. Ook dat is degelijkheid en betrouwbaarheid, denk ik, en dat mag niet-christelijke donateurs even hard aanspreken als de mensen van onze traditionele achterban.”
