De Glind biedt complete omgeving om in op te groeien
NIET SLECHTS EEN GEZIN MAAR EEN HEEL DORP
In jeugddorp De Glind worden kinderen opgevangen die vaak al een hele reeks uithuisplaatsingen hebben meegemaakt. De opzet van dit dorp is deze jongeren een zo veilig en evenwichtig mogelijke omgeving te bieden waarin ze kunnen wonen, leren, werken en ontspannen. Velen blijven er tot hun achttiende, sommige zelfs tot hun éénentwintigste. De resultaten van deze integrale aanpak zijn alvast erg positief.
Tekst: Jeroen Kuypers
Kinderen die uit huis worden geplaatst hebben er behoefte aan gezien en begrepen te worden. In jeugddorp De Glind is er aandacht voor hun ontregelde gedrag dat tot die uit huis plaatsing leidde en voor de redenen daarvoor. Door het smeden van nieuwe banden helpen de gezinsouders en hun gezinsleden de kinderen te herstellen van het trauma dat tot hun gedrag leidde. In jeugddorp De Glind staan 28 gezinshuizen tussen 233 ‘reguliere’ woningen. De jongeren maken met enkele lotgenoten deel uit van een bestaand gezin maar vinden ook daarbuiten professionele steun, zoals op de school, de leerwerkplek en de sportclub. De Glind biedt niet alleen een warm thuis maar ook een warme gemeenschap. Die specifieke aanpak verhoogt de kans op succes, wat in onze samenleving wordt afgemeten aan de mate waarin de jong volwassene er in slaagt een zelfstandig leven op te bouwen. Philippine van Kleeff is een van de gezinshuisouders die al jaren samen de ruggengraat van het jeugddorp vormen. Zij heeft, samen met haar echtgenoot, het gezinshuis Diversorio, waar ze tussen de drie en zes jongeren opvangt.
Full time gezinshuisouder
Philippine van Kleeff is inmiddels al jaren fulltime opvoeder. Ze heeft daarvoor een goede professionele vorming gehad, maar de basis ervoor heeft ze – net als elke ouder – in haar eigen gezin gelegd. “Toen we begonnen als gezinshuisouders waren onze drie eigen kinderen nog thuis en was de jongste elf jaar oud. Het is een voordeel als je pleegkinderen en biologische kinderen aan één tafel kunt samenbrengen, want de meeste jongeren die naar De Glind komen hebben serieuze hechtingsproblemen. Onze kinderen hadden als leeftijdsgenoten hun eigen bijdrage aan het proces en er ontstonden hechte banden tussen hen en de nieuwkomers. In het begin zie je vaak onbegrensd gedrag, dat zich bijvoorbeeld vertaalt in de omgang met voedsel. Sommige kinderen overeten zich, andere verstoppen voedsel op hun kamer. Het is een eerste succes als je hun dagelijks leven weet te structureren en veiligheid en rust biedt, zodat ze er bijvoorbeeld aan wennen dat drie keer per dag een maaltijd voorgezet krijgen geen gunst is maar heel gewoon. Betrouwbaarheid is zeel belangrijk, zeggen wat je doet en doen wat je zegt.”
< “De kosten van de opvoeding worden vanuit het jeugdzorgbudget van de gemeente bekostigd. Wij van de Rudolphstichting financieren een deel van de vrijetijdsbesteding.”>
Extra ondersteuning vanuit Rudolphstichting
De Glind vangt kinderen op uit het hele land. Ze gaan in Barneveld of in één van de omliggende gemeenten naar school. Een deel volgt bijzonder onderwijs, maar evengoed gaan er jongeren naar HAVO en VWO. Als het nodig is bieden de scholen hen extra begeleiding, en ook in het dorp zelf bestaan er mogelijkheden voor extra ondersteuning. “De kosten van het wonen worden vanuit het jeugdzorgbudget van de gemeente bekostigd,” zegt programmamanager communicatie en fondsenwerving Anja Brouwer. “Wij van de Rudolphstichting financieren een deel van de vrijetijdsbesteding. Dat varieert van een extra glijbaan bij het zwembad tot de aanstelling van een judoleraar die speciaal getraind is om kinderen met trauma’s te trainen en er voor te zorgen dat ze via judo aan zelfvertrouwen winnen.” De aandacht die deze kinderen zo hard nodig hebben wordt ze dus gegeven op alle terreinen van hun leven: thuis door de gezinshuisouders en andere gezinsleden, op school door docenten en ondersteuners, tijdens sport en spel door ervaren begeleiders. Hoe meer aandacht en hoe meer mensen die deze geven, hoe groter de kans op een evenwichtig opgroeien. Wijst de praktijk dat ook uit? Wetenschappelijk onderzoek naar de resultaten van jeugddorp De Glind toont alvast aan dat de aanpak werkt.
Een recht parcours
“Als ik mijn eigen ervaringen als maatstaf neem, moet ik constateren dat vriendschappen of andere sociale banden bij deze jongeren altijd een kwetsbaar punt blijven,” antwoordt Philippine van Kleeff. “Het vertrouwen is vroeg in hun leven geschaad en dus worden sociale banden te snels verbroken als ze in hun ogen verkeerd worden behandeld. Dan moeten beide partijen weer opnieuw beginnen. Maar, het jeugddorp draagt er zeker toe bij dat deze kinderen meer nadenken over de gevolgen van hun handelingen. Ik heb er onder mijn hoede gehad die nu een vaste relatie hebben, een kind en een baan. Die hebben een tamelijk recht parcours afgelegd. Maar er zijn er ook die vroeg in de twintig alsnog zijn vastgelopen in hun leven en nu via intensieve therapie hun leven weer in evenwicht trachten te brengen. Het positieve is dat ze dan zelf hulp zoeken en dus ook zoveel inzicht hebben in hun situatie dat ze op eigen initiatief aan dat proces kunnen beginnen. Bij een van de meisjes die bij ons heeft gewoond liep het aanvankelijk fout toen ze ons gezinshuis had verlaten en zelfstandig ging leren wonen, maar inmiddels heeft ze een kind en is ze begonnen aan een opleiding op MbO-4 niveau. in De Glind bouwen deze jongeren dus toch zoveel weerbaarheid op, dat de hechtingsproblematiek die in hun vroege jeugd zo groot en allesbepalend was steeds beter hanteerbaar wordt. ”
Hechtingsproblematiek
De biologische ouders zijn soms geheel, soms tijdelijk buiten beeld, maar het is altijd de bedoeling dat deze band intact blijft of hersteld wordt. Op korte termijn is deze band van belang voor het succes van de plaatsing in een gezinshuis, maar op lange termijn voor het succes van het leven van het kind zelf. Ooit zal dit het gezinshuis immers weer verlaten. Familiebanden zijn altijd een vitaal onderdeel van het netwerk van het opgroeiende kind, en later dus ook van de volwassene. Daarom proberen de gezinshuisouders en begeleiders als het kan, de band met de biologische ouders intact te houden. “Soms is er simpelweg te veel gebeurd om het contact tussen de ouders en het kind te laten voortduren, maar ook als het in deze jaren moeilijk is, kan die band later van groot belang zijn voor het kind,” zegt Philippine van Kleeff. Omgekeerd beseffen de gezinshuisouders dat de emotionele band die ze met het pleegkind opbouwen nooit de intensiteit kan krijgen als die tussen biologische ouders en hun nageslacht. Maar dat hoeft ook niet. Daar zijn ze in De Glind ook weer professioneel genoeg voor. “In het begin heb je daar nog hoge verwachtingen van, maar gaandeweg leer je dat die band zijn grenzen kent,” verduidelijkt Philipine van Kleeff.
Scheefgroei in de financiering
Vanzelfsprekend maken de gezinshuizen in De Glind veel kosten voor opvoeding en verblijf. Die zijn voor rekening van de gemeente Barneveld. Omdat een groot deel van de kinderen niet uit de gemeente zelf afkomstig zijn, draagt Barneveld onevenredig veel bij voor wat feitelijk bewoners van andere gemeenten zijn. De Glind is nu eenmaal een bovenregionale voorziening, die kinderen uit het hele land opvangt. Invoering van het ‘woonplaatsbeginsel’ moet die financiering eerlijker maken, maar vooralsnog ontstaat er elk jaar een gat in de financiering van het pakket dat is bestemd als aanvulling op dat voor het wonen. Het gaat dan om de bekostiging van recreatie, sport, spel, muziek enzovoorts. Hiervoor draagt de Rudolphstichting jaarlijks ongeveer €300.000,- bij. “Onze stichting moet het hebben van bijdragen door kerken, bedrijven en burgers. Donaties van particulieren zijn dus zeer welkom. “Je ziet zoveel gebeuren in het herstel van trauma en de sociaal emotionele ontwikkeling in de vrije tijd. Dat gaat van heel basaal: je zwemdiploma halen -al duurt het vier jaar. Kinderen die hun talent ontdekken bij muziek. Tot zelfvertrouwen krijgen en weerbaar worden bij judo. “ legt Anja Brouwer uit
<“Onze achtentwintig gezinshuis-woningen staan niet afgezonderd van de honderden andere maar er kris kras tussen. De Glind is in alle opzichten een doorsnee plattelandsgemeenschap.”>
Ontmoetingsdagen voor donateurs
De Rudolphstichting organiseert jaarlijks ontmoetingsdagen tussen de donateurs en de gezinshuisouders. Wie met eigen ogen wil constateren hoe het er in De Glind aan toe gaat, kan zich dus ter plekke laten informeren. “Maar ik waarschuw mensen altijd wel dat De Glind een heel gewone kern van Barneveld is,” zegt Anja Brouwer. “Onze 28 huizen staan niet afgezonderd van de honderden andere maar er kris kras tussen. De Glind is in alle opzichten een doorsnee plattelandsgemeenschap, en juist daarom is het dorp ook zo geschikt en zo waardevol. We geven uit huis geplaatste kinderen hier de kans zo gewoon mogelijk op te groeien, weg van huiselijk geweld, armoede, onrust en welke omstandigheid dan ook die er toe bijdroeg dat ze in eerste instantie uit huis werden geplaatst.” De normaliteit die ze hier vaak voor het eerst sinds lange tijd weer ervaren, wordt gaandeweg vanzelfsprekend en in het ideale geval iets wat ze in de rest van hun leven nooit anders meer zullen meemaken.
Terug naar Overzicht Publicaties