Een gift of nalatenschap ter herinnering aan iemand is heel gewoon, veel is mogelijk!
Er zijn veel verschillende gedachten, ervaringen en motieven die leiden tot een bijdrage aan een goed doel. Voor iedereen is dat weer anders. Natuurlijk speelt altijd mee dat men het werk van een organisatie belangrijk vindt. Bijvoorbeeld omdat men zich daar op een of andere manier persoonlijk bij betrokken voelt. Denk aan iemand die iets wil doen aan het leed dat dieren soms wordt aangedaan, of aan onrecht en armoede, anderen willen bijdragen aan meer cultuuruitingen, of achteruitgang van natuur en milieu tegengaan of mensen helpen die buiten de boot dreigen te vallen.
Tekst Arjen van Ketel en Lena Vizy
Schenken of nalaten kan ook starten vanuit de gedachte dat men iets wil teruggeven als dank voor iets wat mensen zelf hebben ervaren in hun leven. Zo sprak ik iemand die iets voor zijn geboortestad wilde doen, waar hij goede herinneringen had gehad. De goede opleiding daar had zijn succesvolle carrière mogelijk gemaakt. Hij gaf daarom aan de Hogeschool en aan een lokale welzijnsinstelling. Beide had hij ook in zijn testament opgenomen. Het verlangen om iets terug te geven vormt een belangrijke drijfveer voor mensen die nadenken over nalaten, en er zijn diverse voorbeelden hiervan.
Daarnaast zien we ook dat mensen vaak nalaten ter nagedachtenis aan iemand. Dit gebeurt vaak ter ere van een partner, ouder, familielid, goede vriend of kennis. Hoewel de doelstelling van de organisatie waaraan wordt geschonken belangrijk is, staat het ‘in memoriam’-aspect centraal. Het is van groot belang om te beseffen dat dit een veelvoorkomend fenomeen is en dat er talloze manieren zijn om deze herdenkingsgedachte vorm te geven. Om wat inspiratie te bieden, zal ik enkele voorbeelden beschrijven. U kent vast wel de vraag bij sommige uitvaarten om in plaats van bloemen een bijdrage te doen voor een organisatie waar de overledene een warm hart voor had. Dat geeft een goed gevoel omdat we met de bijdrage de overledenen eren en tegelijkertijd positief bijdragen aan het mogelijk maken van wat hij of zij belangrijk vond. Verschillende organisaties kunnen daarbij helpen, met bijvoorbeeld een speciale collectebox of een online manier om een donatie te doen. Soms kan er ook een persoonlijke boodschap aan de donatie worden gekoppeld. Spreekt u dit aan, vraag er dan naar bij de organisatie die u voor ogen heeft.
Misschien kent u de jaarlijkse sponsorfietstocht bij de Alp de Huez voor KWF. Veel deelnemers dragen hun prestatie op aan iemand die nu met kanker te maken heeft of die men gedenkt. KWF doet met de grote opbrengsten zeer goed werk, deelnemers waarderen het ook omdat ze zo op een fijne manier hun dierbaren steunen en verlies kunnen uiten. Er zijn veel vergelijkbare voorbeelden. Organisaties die wandelingen, zwemtochten, hardloopevents en andere (sport)prestaties organiseren. De in memoriamgedachte speelt daarbij vaak een belangrijke rol.
Steeds meer organisaties geven ook de mogelijkheid om iets tastbaars te bewaren ter herinnering.
Denk bijvoorbeeld aan een wervingsactie van de Westerkerk in Amsterdam. Om bij te dragen aan de restauratie van het historische gebouw kan je daar een unieke baksteen laten maken met een naam erin. Die speciale steen wordt dan ingemetseld bij de restauratie. Dat kan natuurlijk heel goed de naam van een dierbare zijn. Ik noemde al het bankje met naamsvermelding, dat een mooie tastbare herinneringsplek vormt. Een andere manier van gedenken is een gedenkboom. Verschillende organisaties gebruiken dit om mensen die de organisatie steunen via het testament te bedanken en gedenken. Zending over Grenzen heeft zo’n symbolische boom in hun ontvangstruimte, met de namen afgebeeld op blaadjes. Ook een Greenpeace heeft zo’n levensgroot kunstwerk, gemaakt van vilt. Recentelijk werden er tijdens een bijeenkomst voor nabestaande 172 nieuwe namen toegevoegd aan Greenpeace’s herinneringsboom. Het kunstwerk telt nu 999 namen van gulle erflaters die Greenpeace sinds 1987 opnamen in hun testament.
Wanneer zoiets u aanspreekt, neem dan contact op met de organisatie die u voor ogen hebt. Samen kunt u bespreken hoe u uw idee het beste vorm kan geven. Misschien wilt u bij leven al een donatie doen, wellicht hebt u specifieke ideeën over hoe de schenking of nalatenschap besteed moet gaan worden. Wanneer u tijdig overlegt, weet u ook zeker dat uw wensen gerealiseerd kunnen worden. Veel organisatie hebben een medewerker die u met dit soort vragen kunnen helpen.
Samenvattend: gedenken is vaker ons motief dan we denken. Het is helemaal niet gek, er zijn veel mogelijkheden om er uitdrukking aan te geven. U gedenkt zo uw geliefden en geeft iets van hun leven en waarden door. En u helpt het goede doelen en inspireert anderen om dit ook te doen. Voor veel mensen helpt het in verwerking van rouw en vormt het een positieve steun om verder te gaan. Spreekt het u aan en heeft u ideeën of vragen, schroom niet en neem contact op met uw organisatie. Zij staan er vaak sterk voor open om hierover mee te denken.
De Universiteit van Amsterdam ontving enkele jaren geleden een grote nalatenschap van mevrouw Vervoort. In haar testament beschreef ze dat de helft besteed moest worden aan een fonds voor de rechtenfaculteit dat de naam van haar moeder draagt die ooit de eerste vrouwelijke advocaat was in Nederlandsch-Indië. Het andere fonds heeft de naam van haar dochter gekregen, die eerder is overleden. Dat fonds steunt studenten. Een ander voorbeeld is de gift van een echtpaar aan Landschap Noord-Holland via hun testament, met de wens om dit te besteden voor aan hun geliefde Buitenplaats Leyduin. Na hun overlijden plaatste de organisatie in overleg met de familie als dank daar een bankje met de naam van de erflaters. Een mooi blijk van dank en een fijne plek ter nagedachtenis voor de familie.
Over Arjen en Lena:
Arjen van Ketel en Lena Vizy zijn specialisten in de communicatie over nalatenschappen. Met hun organisatie Legacy Futures ondersteunen zij goede doelen.
