Kunst zorgt voor plezier, troost en verbondenheid
Stichting de Vrolijkheid bestaat meer dan 25 jaar en organiseert creatieve en kunstzinnige workshops in Nederlandse asielzoekerscentra voor kinderen, jongeren en gezinnen. De stichting zorgt voor een creatieve uitlaatklep, helpt bij de ontwikkeling en veerkracht, en draagt bij aan inclusie in de samenleving. De organisatie werkt met een netwerk van kunstenaars, vrijwilligers en medewerkers om wekelijks meer dan 100 workshops te geven in verschillende kunstvormen zoals dans, theater, muziek en beeldende kunst.
Matea Šafar is artistiek directeur bij de stichting. Ze weet uit eigen ervaring hoe het is om te moeten vluchten uit een oorlogsgebied. Ze heeft de Balkanoorlog in Bosnië en Herzegovina meegemaakt en is samen met haar moeder naar Nederland gevlucht. Ze wilde van jongs af aan kunstenaar worden maar is politicologie gaan studeren. Uiteindelijk heeft ze een mooie combinatie weten te vinden tussen studie en ambitie. Ze werkt nu tien jaar voor De Vrolijkheid. De eerste zeven jaar als landelijk coördinator en sinds 3 jaar als artistiek directeur. ‘Ik heb een moeilijk tijd meegemaakt die niet eindigde na de vlucht naar Nederland. Het was niet makkelijk om als jonge tiener een nieuw bestaan op te bouwen. Ik vind mijn zingeving en motivatie door aan de slag te gaan met activiteiten die zijn gericht op het welzijn van kinderen, jongeren, tieners en hun families die in azc’s verblijven.’ De Vrolijkheid investeert in de ontwikkeling, veerkracht en het welzijn van jonge azc-bewoners door kunstuitingen. ‘We investeren in de ontwikkeling van kinderen die uit een moeilijke situatie komen. Daarbij verbindt kunst mensen van verschillende achtergronden en biedt een veilige plek voor expressie en vriendschap. Kinderen ontdekken hun talenten, stappen even uit de spanning in de drukke AZC’s waar weinig privacy is. Ze zijn even helemaal weg uit de dagelijkse sleur en het verbindt kinderen en mensen uit verschillende culturen. Er is geen taal nodig voor kunst. Als ik het effect zie dan weet ik waarom ik zo blij ben met deze functie.’
Maatschappelijk spannende momenten
De stichting heeft zich regelmatig moeten aanpassen aan een nieuw politiek klimaat en de keuzes die werden gemaakt. ‘De politiek is wispelturig. Dan moeten AZC’s sluiten en dan zijn er weer tekorten en openen in diverse plaatsen opvangcentra. Er zijn spannende momenten geweest. Onze organisatie heeft daar steeds goed op ingespeeld en bleef stabiel door flexibiliteit.’ Opvallend is dat het aanbod van vrijwilligers ondanks de politieke situatie geen probleem is. De workshops die door de stichting De Vrolijkheid worden georganiseerd omvatten diverse disciplines zoals dans, theater, muziek, nieuwe media en beeldende kunst. De stichting werkt daarbij samen met professionele kunstenaars en 250 vrijwilligers waaronder veel jonge studenten. (Het hele netwerk is circa 500 mensen) Vrijwilligers komen ook uit de AZC’s zelf, zoals ouders en jongeren die eerder hebben deelgenomen aan projecten.
Samenwerking met grote kunst instituties
De Vrolijkheid werkt bijvoorbeeld ook samen met culturele partners zoals het Van Gogh Museum en Nederlands dans theater om podiumkansen te bieden. In maart 2025 was er in het Van Gogh Museum een bijzondere tentoonstelling onder de naam Kunst Kijken met Vincent. De expositie toonde kleurrijke kunstwerken, gemaakt door kinderen uit asielzoekerscentra in Amsterdam. ‘Het was een project met het Van Gogh Museum, waarbij de jonge kunstenaars zich lieten inspireren door het werk en leven van Vincent van Gogh. Tijdens workshops verdiepten de kinderen zich in de werken van Van Gogh. Vervolgens moesten ze zelf aan de slag. Het resultaat waren kunstwerkjes met interpretaties van de wereld van Van Gogh en de belevingswereld van de kinderen. Trotse ouders en kinderen waren het resultaat. Daar doen we het voor. ’
Meeting Point
‘We trainen ook jongeren met een vluchtelingenachtergrond tot coaches in het Meeting Point programma. Deze jongeren voeren coaching gesprekken met managers in het bedrijfsleven. Jongeren die hun land hebben achtergelaten om te aarden op een nieuwe plek zijn experts in het nemen van risico en omgaan met veranderingen. Met hun kennis, veerkracht en talent helpen ze mensen bij een belangrijke persoonlijke of professionele vraag. Deelnemers worden uitgedaagd om hun vraag vanuit een nieuw perspectief te benaderen. Zo ontstaan unieke ontmoetingen, die zowel voor deelnemers als coaches waardevolle leermomenten en inzichten opleveren.’ Bij trainingsbureau De Baak is Meeting Point een onderdeel van trainingen. Ook bedrijven als de Rabobank, KLM, Randstad, Nationale Postcode Loterij, Binck Bank, Aegon, Belastingdienst, Microsoft, Jonge Helden, Ministerie van Sociale Zaken en Unleash hebben de vruchten van Meeting Point al geplukt. ’We nodigen ook andere bedrijven uit om zich te laten verrassen.’
Fondsenwerving en Publieke Bekendheid
Zoals ieder Goed doel heeft ook De Vrolijkheid middelen nodig om voorgenomen doelen te bereiken. De Vrolijkheid heeft een sterk traditionele fondsenwerving. Het is CBF gecertificeerd en heeft het AMBI keurmerk. ‘Ondanks dat we gesteund worden door diverse instanties is er behoefte aan private donaties en meer publieke bekendheid voor de organisatie.’ Matea Šafar ziet de waarde van het delen van persoonlijke ervaringen in de media. Dat gaan we meer doen onder andere door dit artikel in het magazine Schenken en Nalaten aan goede doelen.
